Kalpte su toplanması ciddi bir sağlık sorunu mudur?

Kalpte sıvı toplanması, tıbbi adıyla "perikardiyal efüzyon", kalbi çevreleyen perikard adlı zarın içinde normalden fazla sıvı birikmesidir. Perikard, kalbi koruyan ve sabit kalmasını sağlayan çift katmanlı bir zardır; bu katmanlar arasında genellikle az miktarda (10-50 ml) kayganlaştırıcı sıvı bulunur. Ancak bu sıvı miktarı arttığında perikardiyal efüzyon oluşur.

Kalpte sıvı toplanmasının ciddiyeti, aşağıdaki faktörlere bağlı olarak değişir:

• Sıvının miktarı ve birikme hızı
• Altta yatan neden (enfeksiyon, kanser, travma vb.)
• Kalp fonksiyonlarını etkileyip etkilemediği

Hafif ve yavaş gelişen sıvı birikimleri genellikle belirti vermeyebilir ve ciddi olmayabilir. Ancak, hızlı gelişen veya fazla miktardaki sıvı birikimi "kalp tamponadı" adı verilen hayatı tehdit eden bir duruma yol açabilir. Kalp tamponadında, sıvı kalbe baskı yaparak kan pompalama yeteneğini bozar; bu acil müdahale gerektiren ciddi bir durumdur.

Belirtiler sıvı miktarına ve birikme hızına göre değişir:

• Göğüs ağrısı veya baskı hissi
• Nefes darlığı, özellikle yatarken artan
• Çarpıntı
• Yorgunluk ve halsizlik
• Öksürük
• Bayılma veya baş dönmesi (ciddi durumlarda)

Kalp tamponadı belirtileri şunları içerir: şiddetli nefes darlığı, soğuk terleme, hızlı ve zayıf nabız, bilinç bulanıklığı.

Perikardiyal efüzyonun birçok nedeni olabilir:

• Enfeksiyonlar (viral, bakteriyel perikardit)
• Kanser (akciğer, meme kanseri veya perikardın kendisinden kaynaklanan)
• Otoimmün hastalıklar (romatoid artrit, lupus)
• Kalp krizi veya kalp ameliyatı sonrası
• Travma (göğüs yaralanmaları)
• Böbrek yetmezliği
• İlaç yan etkileri
• Bilinmeyen nedenler (idyopatik)

Teşhis için genellikle ekokardiyografi (kalp ultrasonu) kullanılır; diğer yöntemler EKG, göğüs röntgeni, BT veya MR'dır. Tedavi altta yatan nedene ve sıvının ciddiyetine bağlıdır:

• Hafif vakalarda: Altta yatan neden tedavi edilir ve hasta izlenir.
• Orta veya ciddi vakalarda: Perikardiyosentez (sıvının iğne ile boşaltılması) gerekebilir.
• Tekrarlayan durumlarda: Perikardiyal pencere (cerrahi drenaj) veya perikardiektomi (perikardın kısmen çıkarılması) uygulanabilir.

Kalpte sıvı toplanması, hafif formlarında ciddi olmayabilir, ancak hızlı geliştiğinde veya fazla miktarda olduğunda hayatı tehdit edebilir. Erken teşhis ve uygun tedavi çok önemlidir; bu nedenle belirtiler fark edildiğinde derhal bir doktora başvurulmalıdır.