Kanser hastalarında akciğerde sıvı birikimi neden olur?

Akciğerler, plevra adı verilen ince bir zar tabakası ile çevrilidir. Bu zar iki katmandan oluşur: akciğerin yüzeyini saran visseral plevra ve göğüs duvarının iç yüzeyini kaplayan paryetal plevra. Bu iki katman arasında normalde çok az miktarda sıvı bulunur ve bu sıvı, solunum sırasında akciğerlerin rahat hareket etmesini sağlar. Ancak, kanser gibi bazı hastalıklarda bu boşlukta anormal miktarda sıvı birikebilir; bu duruma plevral efüzyon denir. Kanser hastalarında bu durum yaygın olarak görülür ve genellikle altta yatan hastalığın ilerlemesine işaret eder.

Kanser, akciğerde sıvı birikimine doğrudan veya dolaylı yollarla neden olabilir. Başlıca sebepler şunlardır:

• Metastaz (Kanserin Yayılması): Akciğer kanseri, meme kanseri, lenfoma, yumurtalık kanseri veya mide kanseri gibi tümörler, akciğerlere veya plevraya yayılarak (metastaz yaparak) sıvı birikimini tetikleyebilir. Kanser hücreleri, plevral boşluğa sıvı salgılanmasını artırabilir veya sıvının emilimini engelleyebilir.
• Lenfatik Tıkanıklık: Kanser, lenf düğümlerini veya lenf damarlarını tıkayarak sıvının normal dolaşımını bozabilir. Bu, özellikle göğüs bölgesindeki lenfatik sistemin etkilenmesiyle sıvının birikmesine yol açar.
• Tümörün Doğrudan Etkisi: Akciğer veya plevradaki tümörler, bölgedeki kan damarlarının geçirgenliğini artırarak sıvı sızıntısına neden olabilir.
• Enfeksiyonlar: Kanser tedavisi (kemoterapi veya radyoterapi gibi) bağışıklık sistemini zayıflatarak akciğer enfeksiyonlarına (zatürre gibi) yol açabilir. Bu enfeksiyonlar, plevral efüzyonu tetikleyebilir.
• Diğer Kanserle İlişkili Faktörler: Kanser hastalarında sık görülen düşük protein seviyeleri (hipoalbüminemi) veya kalp yetmezliği gibi durumlar da sıvı birikimine katkıda bulunabilir.

Akciğerde sıvı birikimi, nefes darlığı, kuru öksürük, göğüs ağrısı ve halsizlik gibi belirtilere neden olur. Tanı için fizik muayene, göğüs röntgeni, ultrason veya bilgisayarlı tomografi (BT) gibi görüntüleme yöntemleri kullanılır. Ayrıca, torasentez adı verilen bir işlemle sıvı örneği alınarak laboratuvar analizi yapılır; bu, sıvının kanser hücreleri içerip içermediğini belirlemeye yardımcı olur.

Tedavi, altta yatan kanserin kontrol altına alınmasına odaklanır. Sıvı birikimini hafifletmek için şu yöntemler uygulanabilir:

• Torasentez: İğne ile sıvının boşaltılması, geçici rahatlama sağlar.
• Göğüs Tüpü Yerleştirme: Daha fazla sıvı birikimini önlemek için tüp takılabilir.
• Plevrodez: Plevral boşluğa ilaç enjekte edilerek iki plevra katmanının birbirine yapışması sağlanır ve sıvı birikimi engellenir.
• İlaç Tedavisi: Kanser tedavisi (kemoterapi, immünoterapi) veya idrar söktürücüler kullanılabilir.

Sonuç olarak, kanser hastalarında akciğerde sıvı birikimi, hastalığın yayılması veya komplikasyonlardan kaynaklanabilir ve erken teşhis ile uygun tedavi, hastanın yaşam kalitesini artırmada kritik öneme sahiptir. Hastaların düzenli takip ve doktor konsültasyonu ile bu durumu yönetmeleri önerilir.