Suyun özkütlesi veya yoğunluğu, suyun fiziksel karakterini ve davranışını belirleyen önemli bir özelliktir. Her maddenin belirli bir özkütlesi vardır. Özkütle, birim hacimdeki madde miktarı olarak tanımlanır. Matematiksel olarak,

D = m / V

şeklinde ifade edilir. Burada, D - özkütle veya yoğunluk, m - kütle, V - hacimdir. Kütle birimi kilogram (kg) ve hacim birimi metreküp (m³) olarak alındığında, özkütlenin birimi de kg/m³ olarak elde edilir. Uluslararası Birim Sistemi'ne (SI) göre özkütle biriminin kg/m³ olmasına rağmen, gr/cm³ ve kg/L de sık kullanılan birimler arasındadır. Bu çıkarımdan da anlaşılacağı üzere özkütle, doğrudan cihazla ölçülemez ancak formül yardımıyla hesaplanır. Her ne kadar özkütleyi ölçebilen aletler olsa da bunlar da formül yardımıyla işlem yapan cihazlardır.

Suyun özkütlesi, 0 santigrad derece ve 1 atmosfer basınç altında yaklaşık olarak 1 gr/cm³'tür. Suyun özkütlesi de diğer sıvılarda ve gazlarda olduğu gibi sıcaklık ve basınca bağlı olarak değişir.

Sıcaklık arttıkça genleşmeden dolayı genellikle özkütle azalır. Bir başka deyişle, birim hacime düşen madde miktarı düşer. Sıcaklığı artırmak, saf maddenin V hacmini de artırmak anlamına geldiği için, matematiksel olarak incelendiğinde D = m / V formülündeki payda değeri artar. Dolayısıyla D değerinin azaldığı görülür. Bunun tam tersi düşünüldüğünde de sıcaklığın azalmasıyla özkütle artar denir. Fakat, suyun durumu bunun tam aksidir. Suyun sıcaklığı azaldığında özkütlesi de azalır. Bu durum canlı yaşamı için suyun bir diğer faydasını ortaya çıkarmaktadır. Örneğin, soğuk iklimde yer alan bir göl düşünüldüğünde, yılın en soğuk zamanlarında donmalar gözlenir. Buz haline gelen suyun sıcaklığı azalır ve diğer birçok maddenin aksine yoğunluğu da azalır. Bu durumda gölün donması tabandan değil yüzeyden başlar. Bu da gölde canlı yaşamının devamını sağlamaktadır.

Özkütle basınç ile doğru orantılıdır. Sıvıların yoğunluğunun basınç ile prensipte değişmediği kabul edilir. Fakat, gazlar için bu geçerli değildir. Dolayısıyla basıncın artması gazın sıkışmasına sebep olur ve birim hacimdeki gaz miktarı da artmış olur.

Suyun kaldırma kuvveti, suyun üzerinde yüzen cismin aerodinamik yapısı ve suyun yüzey gerilimi gibi fiziksel olguların yanı sıra suyun özkütlesi de cisimlerin su yüzeyinde veya içerisindeki hareketlerini etkileyen bir faktördür.

Sonuç olarak, suyun özkütlesi birçok faktöre bağlı olarak değişiklik gösterir ve bu değişiklikler suyun fiziksel ve kimyasal özelliklerini doğrudan etkiler. Bu nedenle, suyun özkütlesi hakkında bilgi sahibi olmak, suyun doğadaki ve çeşitli uygulamalardaki davranışını anlamak için büyük önem taşır.